می‌گویند شبی ناصرالدین‌شاه با امیرنظام گروسی در گروس ماند و می‌خواست خبری را فردا با جارچی‌ها به گوش مردم برساند اما فردا، بدون جارچی همه مردم شهر از آن باخبر بودند. برخی هم می‌گویند ریشه کلمه بیجار «بیدزار» بوده است و گروهی دیگر نیز معتقدند که بیجار به معنی سبزه و گیاه است . بیجار در راستای رشته‌کوه‌های غرب فلات ایران و در استان کردستان واقع شده و به‌دلیل ارتفاع بسیار بالا، به «بام ایران» معروف شده است. این شهر بعد از شهرکرد، مرتفع‌ترین شهر ایران است. بیجار 1940 متر از سطح دریا ارتفاع دارد که 770 متر از تهران و 425 متر از سنندج بلندتر است.
تاریخ سکونت در بیجار، با نشانه‌های تاریخی به‌دست‌آمده در منطقه، به5 هزار سال پیش می‌رسد. دژ «سترک» یا قلعه «قمچقای» که از دوران مادها پایگاه نظامی این منطقه بوده، نشان‌دهنده قدمت تاریخی این شهر است. بیجار بنا به سابقه تاریخی باستانی خود، دارای اماکن تاریخی و گردشگری بسیار است که از آنها می‌توان به قلعه قمچقای، پل صلوات‌آباد، بنای سنگی اوچ‌گنبد، مسجد خسروآباد، تیمچه حاج شهبازخان، تیمچه امیر تومان، زیارتگاه حمزه عرب، پنجه‌علی، آثار سد خاکی جعفرآباد، تپه نجف‌آباد و قلعه‌های تاریخی بسیار اشاره کرد. در مجموع حدود 60 اثر باستانی و تاریخی در بیجار شناسایی شده‌اند. همچنین در گذشته بیجار دارای گردشگاه‌هایی مثل باغ صفا، سراب، تخت، چهار باغ، بادامستان، چم حاکمی، باغچه چال یارمجه، چشمه عزیز، شاهرخ‌آباد و عباس‌آباد بوده است که اغلب تخریب شده‌اند و فعلا محدوده شهربازی (باغ صفا) و اطراف رودخانه بیانلو و صلوات‌آباد، سراب و تخت، برای تفریح و گردش در تابستان استفاده می‌شود.
